ਇਲਜ਼ਾਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ – ਭਾਰਤ ਦੀ ਛਵੀ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼, ਹੁਣ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਇਹ ਜਵਾਬ
ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਅਮਰੀਕੀ ਖੋਜ ਫਰਮ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੰਪਨੀ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਸਲ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ‘ਚ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਨੇ 413 ਪੰਨਿਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਇਲਜ਼ਾਮ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ ਅਕਸ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਇਸਦੀ ਤੁਲਨਾ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਹਮਲੇ, ਭਾਰਤ, ਇਸਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਿਕਾਸ ਕਹਾਣੀ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਸ਼ “ਝੂਠ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ” ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਆਪਣੇ 413 ਪੰਨਿਆਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਝੂਠ ਦਾ ਇੱਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਮਨਸੂਬੇ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਅਮਰੀਕੀ ਫਰਮ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਲਾਭ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੰਪਨੀ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਅਖੰਡਤਾ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਕਹਾਣੀ ਅਤੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ‘ਤੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਹਮਲਾ ਹੈ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਸਿਰਫ ਦੋ ਵਪਾਰਕ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ 50 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ ਗੁਆ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਗੌਤਮ ਅਡਾਨੀ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ 20 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਅਸਲ ਮੁਲਾਂਕਣ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਪੋਰਟ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਦੇ ਮੁੱਲਾਂਕਣ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਜਾਂ ਵੇਚਣ ਦੀ ਕੋਈ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ‘ਤੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਜਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਜੀਵੰਤ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਉੱਭਰਦੀ ਮਹਾਂਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰੋਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।
25 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ‘ਹਿੰਡਨਬਰਗ’ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ, ‘ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਧੋਖਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ’। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਅਡਾਨੀ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਰੀਬ 4 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਡਿੱਗ ਗਈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗੌਤਮ ਅਡਾਨੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਅਮੀਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਸੱਤਵੇਂ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਆ ਗਏ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਕੰਪਨੀ ‘ਤੇ “ਸ਼ਰੇਆਮ” ਸਟਾਕ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਅਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਹਿੰਡਨਬਰਗ’ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਕੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਾਲਕ ਕੌਣ ਹੈ, ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਉਸ ਨੇ ਕਿਉਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ?
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਮਾਲਕ ਦਾ ਨਾਂਅ ਨਾਥਨ ਐਂਡਰਸਨ ਹੈ। ਕਨੈਕਟੀਕਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਵਿਚ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਥਨ ਐਂਡਰਸਨ ਨੇ ਇਕ ਡਾਟਾ ਰਿਸਰਚ ਕੰਪਨੀ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਪੈਸਿਆਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਨੌਕਰੀ ਦੌਰਾਨ ਨਾਥਨ ਐਂਡਰਸਨ ਨੇ ਡਾਟਾ ਅਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਮਾਰਕਿਟ ਦੀਆਂ ਬਰੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਖੋਜ ਕੰਪਨੀ ਖੋਲ੍ਹਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ 2017 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ‘ਹਿੰਡਨਬਰਗ’ ਨਾਂਅ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। 6 ਮਈ 1937 ਨੂੰ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨਾਂਅ ਦਾ ਜਰਮਨ ਏਅਰ ਸਪੇਸਸ਼ਿਪ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਉਡਾਣ ਭਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿਚ 35 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ’ਤੇ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਂਅ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਨਾਥਨ ਐਂਡਰਸਨ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ‘ਹਿੰਡਨਬਰਗ’ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ, ਇਕੁਇਟੀ, ਕਰੈਡਿਟ ਅਤੇ ਡੈਰੀਵੇਟਿਵਜ਼ ‘ਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੋਜ ਜ਼ਰੀਏ ‘ਹਿੰਡਨਬਰਗ’ ਕੰਪਨੀ ਪਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਦੀ ਕੋਈ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਹੈ? ਕੀ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਪਣੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਖਾਤਿਆਂ ਦਾ ਦੁਰਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ? ਕੀ ਕੋਈ ਕੰਪਨੀ ਆਪਣੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਸ਼ੇਅਰ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਗਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸੱਟਾ ਲਗਾ ਕੇ ਦੂਜੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੀ ਹੈ? ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੋਜ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ‘ਹਿੰਡਨਬਰਗ’ ਕੰਪਨੀ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਰਿਪੋਰਟ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
2020 ਵਿਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਟਰੱਕ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਨਿਕੋਲਾ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਨਿਕੋਲਾ ਕੰਪਨੀ ਬਾਰੇ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ 80% ਤੱਕ ਡਿੱਗ ਗਏ। ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਿਕੋਲਾ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਖਬਰ ਫੈਲੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਐਕਸਚੇਂਜ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਨਿਕੋਲਾ ਦੇ ਮਾਲਕ ਖਿਲਾਫ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਨਿਕੋਲਾ ਦੇ ਮਾਲਕ ਟ੍ਰੇਵਰ ਮਿਲਟਨ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਭਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਜੂਨ 2020 ‘ਚ ਨਿਕੋਲਾ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਮੁੱਲ 2.77 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ, ਜੋ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਘਟ ਕੇ 11 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਵੱਡੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਪੋਰਟ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਤੱਥਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡੇ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ‘ਤੇ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਖਿਲਾਫ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
