ਉਤਰਾਖੰਡ ‘ਚ ਵੀ ਤੁਰਕੀ ਵਰਗੀ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਡਰ! ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਚੇਤਾਵਨੀ, ਕਿਹਾ- ‘GPS ਪੁਆਇੰਟ ਹਿੱਲ ਰਹੇ, ਕਦੇ ਵੀ ਆ ਸਕਦੈ ਭੂਚਾਲ…’
Earthquake In Uttarakhand: ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਇੰਨੇ ਹੀ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਫਿਜ਼ੀਕਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (ਐਨ.ਜੀ.ਆਰ.ਆਈ.) ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੁਰਕੀ ਵਰਗੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਇੰਨੇ ਹੀ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਫਿਜ਼ੀਕਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (ਐਨ.ਜੀ.ਆਰ.ਆਈ.) ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੁਰਕੀ ਵਰਗੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਐਨ. ਪੂਰਨਚੰਦਰ ਰਾਓ ਨੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਭੂਚਾਲ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਮਿਤੀ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।
‘ਜੀਪੀਐਸ ਪੁਆਇੰਟ ਮੂਵ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ’ – ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 80 ਭੂਚਾਲ ਕੇਂਦਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਡੇਟਾ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਣਾਅ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜੀਪੀਐਸ ਨੈਟਵਰਕ ਹੈ। “ਜੀਪੀਐਸ ਪੁਆਇੰਟ ਹਿੱਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।”
‘ਉੱਤਰਾਖੰਡ ‘ਚ ਵੀ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ ਭਾਰੀ ਭੂਚਾਲ’ – ਡਾ: ਰਾਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੈਰੀਓਮੈਟ੍ਰਿਕ GPS ਡੇਟਾ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਢੰਗ ਹੈ। ਰਾਓ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਮਿਤੀ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਪਰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਵੱਡਾ ਭੂਚਾਲ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।” ਸਮਝਾਓ ਕਿ ਵੇਰੀਓਮੀਟਰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਦੇ ਹਨ।
8 ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲਾਂ ਨੂੰ “ਮਹਾਨ ਭੂਚਾਲ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਾ: ਰਾਓ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤੁਰਕੀ ‘ਚ 7.8 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ। “ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਭੂਚਾਲ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾੜੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
8 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਭੂਚਾਲ – ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 8 ਤੀਬਰਤਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। “ਨੁਕਸਾਨ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਘਣਤਾ, ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਪਹਾੜਾਂ ਜਾਂ ਮੈਦਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਮਾਣ’ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ… ਸਾਡਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗੀ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
